Ontdek de Vergeten Geschiedenis
De oorlog was hier!
Duik dieper in de verhalen van moed en overleving die zich afspeelden tijdens de Tweede Wereldoorlog in onze gemeenschap. Ontdek de impact en de blijvende herinneringen die deze gebeurtenissen hebben achtergelaten.
Kapelaan Van Rooijen en pastoor Goossens
In de Katholieke Kerk in Houten is aan twee verzetsmensen bijzondere aandacht besteed door hun beeltenissen op te nemen in glas-in-lood ramen van de zijkapellen, Dit waren kapelaan Marinus Adrianus (Ries) van Rooijen en pastoor Hermanus Bartholomeus Antonius Goossens. Ries van Rooijen werd op 21 oktober 1897 in Houten geboren op boerderij De Steenen Poort en was sinds 13 januari 1933 in ‘s‑Heerenberg werkzaam. Samen met de pastoor van die parochie en kapelaan Reinier Hegge ageerden zij tegen de bezetting van ons land en wezen anderen daar voortdurend op. Zij zijn gearresteerd omdat zij tegen de wil van de Duitsers, niet alleen de bisschoppelijke brief van juli 1941, op 3 augustus in de kerk hebben voorgelezen, maar deze brief ook nog vermenigvuldigd en verspreid hebben.
Kapelaan Van Rooijen.
Gezicht op de hofstede De Stenen Poort (Warinenpoort 90) te Houten in augustus 1924. Bij het versierde poortgebouw staat het ontvangstcomité voor de neomist (pasgewijd priester) Marinus Adrianus van Rooijen (geboren op de hofstede De Stenen Poort in 1897).
In de brief werd onder andere een telegram van de Nederlandse kerkgenootschappen aan de Duitse bezetter geciteerd: “De (…) Nederlandsche Kerken, reeds diep geschokt door de maatregelen tegen de joden in Nederland (…) hebben met ontzetting kennis genomen van de nieuwe maatregelen, waardoor mannen, vrouwen, kinderen en heele gezinnen zullen worden weggevoerd (…). Het leed, dat hiermede over tienduizenden (sic!) gebracht wordt, de wetenschap (…) dat deze maatregelen tegen het diepste zedelijk besef van het Nederlandsche volk strijden, en bovenal het indruischen dezer maatregelen tegen hetgeen van Godswege als eisch van gerechtigheid en barmhartigheid gesteld wordt, nopen de Kerken tot u de dringende bede te richten aan deze maatregelen geen uitvoering te geven.”
Pastoor Galama heeft bij zijn arrestatie zijn best gedaan beide kapelaans vrij te pleiten en hen gevraagd de verantwoordelijkheid bij hem te leggen. Daar voelden zij echter niets voor, want zij hadden het immers samen gedaan. De pastoor werd, na een huiszoeking, op maandag gearresteerd. De volgende dag moesten de kapelaans zich om twee uur bij de Sicherheitsdienst in Arnhem melden. Vandaar uit zijn zij alle drie afgevoerd naar Oraniënburg en op 2 februari 1942 naar het concentratiekamp Dachau. Daar is kapelaan van Rooijen op 16 juni 1942 aan uitputting overleden. Pastoor Galama kwam er ook om. Alleen kapelaan Hegge keerde na de oorlog terug.
Herman Goossens was pastoor van Houten van 3 oktober 1947 tot 24 april 1966. Wegens hulp aan geallieerde vliegers en omdat hij spionageclubs uit het hele land in zijn pastorie liet vergaderen, werd hij als pastoor van Klazienaveen in februari 1942 gearresteerd. Goossens kreeg de doodstraf. Dit vonnis is op onverklaarbare wijze niet voltrokken. Na drie jaar in verschillende gevangenissen te hebben gezeten werd hij in 1945 in Sieburg bevrijd.
De oorlog door kinderogen
Helden in de oorlog: Kapelaan Van Rooijen en Pastoor Goossens
In de oorlog waren er in Nederland ook mensen die dapper in verzet kwamen. Twee van hen waren Ries van Rooijen en Herman Goossens. Zij werkten allebei voor de Katholieke Kerk.
Wie waren zij?
-
Ries van Rooijen was geboren in Houten, op een boerderij die De Steenen Poort heette.
-
Herman Goossens was later pastoor in Houten.
Beiden vonden het oneerlijk hoe de Duitsers mensen behandelden, vooral de Joodse mensen. Ze lieten een brief voorlezen in de kerk waarin stond dat deze regels tegen de wil van God en van de Nederlanders waren. Ze maakten zelfs extra kopieën om aan anderen te geven.
Maar de Duitsers kwamen erachter. De pastoor en kapelaans werden gearresteerd en naar een kamp gestuurd. Ries van Rooijen overleed daar in 1942. Pastoor Goossens kreeg zelfs de doodstraf, maar op een wonderlijke manier werd die niet uitgevoerd. Na drie jaar gevangenis kwam hij in 1945 weer vrij.
Waarom is dit belangrijk?
Omdat deze mannen durfden te zeggen: “Dit is niet goed.” Ook al was dat gevaarlijk. Daarom zijn hun portretten in glas-in-lood ramen van de kerk in Houten gemaakt.
Nuttige links voor meer informatie
Ontdek verdere geschiedenis
Verbreed je kennis
Deel jouw verhaal
Heb jij een verhaal dat zich afspeelde in de gemeente Houten tijdens de Tweede Wereldoorlog dat je wilt delen? Of heb je wellicht foto’s van deze belangrijke periode? Bij De Oorlog was hier nodigen we je uit om jouw ervaringen en herinneringen met ons te delen. Samen kunnen we de geschiedenis levend houden. Doe mee en draag bij aan ons gezamenlijke geheugen!