Ontdek de Vergeten Geschiedenis
De oorlog was hier!
Duik dieper in de verhalen van moed en overleving die zich afspeelden tijdens de Tweede Wereldoorlog in onze gemeenschap. Ontdek de impact en de blijvende herinneringen die deze gebeurtenissen hebben achtergelaten.
Oorlogsgraf op de begraafplaats van de N.H. kerk van Schalkwijk
Op 17 september 1944 en de daarop volgende dagen werd tussen Eindhoven en Nijmegen, en bij Arnhem, operatie Market Garden uitgevoerd. Dit is een gedurfd plan van de geallieerden om via Nederland door te stoten naar Duitsland. Bij deze operatie, die helaas mislukte, kwamen veel militairen om het leven. In de maanden daarna spoelden in de Lek bij Schalkwijk en Tull en ’t Waal de lichamen aan van vijf bij Arnhem omgekomen militairen.
Soldaat Edward Davies Meredith (midden).
Edward Davies Meredith, was geboren 25 mei 1922 in Aberdare Glamorgan in Zuid Wales. Edward (Ted of Teddy) werkte een tijdlang als junior verslaggever voor de ‘Leader’.
Ted meldde zich omstreeks maart 1942 vrijwillig bij het leger. Na het succesvol afronden van zijn gli- dertraining werd hij geplaatst bij de C-compagnie van de Scottish Borderers, 7th Galloway Battalion, The Kings Own Scottish Borders (KOSB). Ook zijn oudere broers Jack en Sid meldden zich aan bij het leger.
Op 17 september 1944 landde Meredith bij Wolfheze als ‘radio and telephone operator’. Na zware gevechten besloten de Britten om in de nacht van 25 op 26 september terug te trekken over de Rijn. Onder dekking van het donker bereikte het bataljon van Meredith om 10 uur ’s avonds de oever. Daar moest men wachten in een rij, maar gelukkig had de vijand niets door. Om 2 uur ’s nachts was het bataljon aan de beurt.
Meredith zou de overkant echter nooit halen. Op 13 november 1944 werd het lijk van Meredith gevonden in de uiterwaarden van de Lek onder de gemeente Schalkwijk. Hij werd begraven bij de Hervormde Kerk in Schalkwijk.
De ouders van Ted kregen aanvankelijk bericht dat hij was vermist. In de begeleidende brief werd de hoop uitgesproken dat hij veilig in krijgsgevangenschap verkeert. Ook broer Sid (in dienst bij het Royal Army Medical Corps) was vermist. Sid blijkt bij Tobruk (Libië) krijgsgevangen te zijn gemaakt en werd later bevrijdt in Italië.
De oorlog door kinderogen
Het Graf van Ted
Tijdens de oorlog wilden de geallieerden Nederland bevrijden. Dat probeerden ze met Operatie Market Garden. Honderden soldaten kwamen naar ons land om te vechten. Eén van hen was Edward (Ted) Meredith, een jonge man uit Wales.
Ted werkte eerst als verslaggever, maar ging in 1942 in het leger. Hij kreeg training om met zweefvliegtuigen (gliders) te vliegen en landde bij Wolfheze op 17 september 1944. Zijn taak was om te zorgen voor radio en telefoons. Het gevecht was zwaar. Na een paar dagen moesten de soldaten zich terugtrekken over de Rijn. Het was donker en stil, zodat de Duitsers hen niet zouden horen.
Maar Ted haalde de overkant niet. In november 1944 spoelde zijn lichaam aan bij Schalkwijk, in de rivier de Lek. Hij werd begraven bij de Hervormde Kerk. Ted was 22 jaar. Zijn familie hoopte eerst nog dat hij gevangen zat, maar dat bleek niet zo te zijn.
De oorlog in perspectief
Burgerschapsvragen voor het V.O.
Deze vragen helpen je om na te denken over keuzes die mensen in de oorlog moesten maken. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Het gaat erom dat je onderzoekt wat jij belangrijk vindt, hoe jij situaties inschat en welke waarden voor jou leidend zijn.
Lees de tekst of bekijk de locatie aandachtig en neem daarna de tijd om bij de vragen stil te staan. Probeer verder te denken dan wat er letterlijk staat: waarom gebeurde iets, welke opties hadden mensen wel of juist niet, en wat zou jij in die situatie gedaan hebben?
Praat er met elkaar over, stel vragen aan elkaar, en wees nieuwsgierig. De oorlog was ingewikkeld. Jullie antwoorden mogen dat dus ook zijn.
Burgerschapsvragen voor VO
Thema: oorlogsgraf, vrijwilligheid en familie in oorlog
- Hoe kijk jij naar het feit dat Edward Meredith vrijwillig in dienst ging, samen met zijn broers? Wat zegt dat over plichtsgevoel, idealisme of sociale druk in oorlogstijd?
- Wat doet het met jou dat hij pas bijna twee maanden na zijn verdwijning aanspoelde bij Schalkwijk, ver van het slagveld waar hij vocht?
- Vind jij dat dorpen zoals Schalkwijk een morele verantwoordelijkheid hebben om gevonden soldaten waardig te begraven, ook als het om buitenlanders gaat?
- Hoe zou jij je voelen als je ouders of broers wekenlang alleen een bericht kregen dat je “vermist” bent, zonder duidelijkheid over je lot?
- De familie Meredith kreeg hoopvol bericht dat Ted mogelijk krijgsgevangen was. Vind jij dat autoriteiten voorzichtig moeten zijn met hoopvolle berichten, of juist zo positief mogelijk moeten zijn?
- Wat zegt het verhaal van Ted over de rol van communicatie en misverstanden in oorlog: hoe belangrijk zijn duidelijke berichten voor families?
- Hoe kijk jij naar het feit dat Ted’s broer Sid wél terugkeerde uit krijgsgevangenschap, terwijl Ted dit niet overleefde? Welke impact heeft dat op een familie?
- Vind jij dat lokale oorlogsgraven, zoals het graf van Meredith, een blijvende plek moeten hebben in de gemeenschap? Waarom wel of niet?
- Hoe verandert jouw beeld van Market Garden als je leest over individuele soldaten met persoonlijke achtergronden, ambities en families?
- Welke lessen kunnen we vandaag halen uit de manier waarop Schalkwijk omging met Ted Meredith en andere onbekende soldaten?
Nuttige links voor meer informatie
Ontdek verdere geschiedenis
Verbreed je kennis
Deel jouw verhaal
Heb jij een verhaal dat zich afspeelde in de gemeente Houten tijdens de Tweede Wereldoorlog dat je wilt delen? Of heb je wellicht foto’s van deze belangrijke periode? Bij De Oorlog was hier nodigen we je uit om jouw ervaringen en herinneringen met ons te delen. Samen kunnen we de geschiedenis levend houden. Doe mee en draag bij aan ons gezamenlijke geheugen!